Fjalor termash

Organ i pavarur, përgjegjës për administrimin e zgjedhjeve në Kosovë. Mbikëqyr të gjitha aspektet e procesit zgjedhor, përfshirë menaxhimin e listave të votuesve, organizimin e qendrave të votimit, numërimin e votave dhe certifikimin e rezultateve përfundimtare.

Një mjet planifikimi që përmban datat kryesore në procesin zgjedhor, përfshirë shpalljet e zgjedhjeve, afatet për certifikim të kandidatëve, fillimin dhe përfundimin e fushatës zgjedhore, ditën e zgjedhjeve dhe shpalljen zyrtare të rezultateve. 

Një periudhë e caktuar me ligj, gjatë së cilës subjekteve politike dhe mediave u ndalohet promovimi i çfarëdo mesazhi të fushatës. Në Kosovë, kjo periudhë fillon në ora 7:00, kur hapen qendrat e votimit dhe vazhdon derisa ato të mbyllen, pra në ora 19:00, në ditën e zgjedhjeve.

 Periudha zyrtare 30-ditore gjatë së cilës partitë politike dhe kandidatët mund të promovojnë ligjshëm platformat e tyre, të marrin pjesë në debate dhe të reklamojnë, përkitazi me dispozitat e përcaktuara nga Ligji për Zgjedhje dhe Komisioni i Pavarur i Mediave (KPM).

Anketa të zhvilluara me votuesit menjëherë pasi ata të kenë votuar, me qëllim që të parashikohen rezultatet para se të përfundojë numërimi zyrtar. Sondazhet nuk duhet të bëhen publike pa u mbyllur qendrat e votimit dhe duhet të raportohen me metodologji dhe klauzola të qarta.

Numërimet preliminare të votave, të bëra publike nga KQZ para certifikimit përfundimtar. Ato përditësohen vazhdimisht dhe duhet të raportohen me kujdes, qartësisht të etiketuara si jo-zyrtare dhe të ndryshueshme.

Rezultatet zyrtare të zgjedhjeve, të certifikuara nga KQZ pas shqyrtimit dhe zgjidhjes të të gjitha ankesave dhe rinumërimeve të mundshme. Këto janë rezultatet e vetme ligjërisht të vlefshme.

Organi përgjegjës për adresimin e ankesave dhe shkeljeve ligjore gjatë procesit zgjedhor. PZAP mund t’u lëshojë gjoba dhe ndëshkime partive politike ose kandidatëve për shkelje siç janë gjuha e urrejtjes ose keqpërdorimi i pozitës zyrtare. 

Çfarëdo përmbajtje e paguar që promovon një parti politike apo kandidat. Publikimi i reklamimit politik është i rregulluar — nuk lejohet para fushatës, lejohet me kufizime gjatë fushatës dhe ndalohet gjatë heshtjes zgjedhore

Aktivitetet e fushatës që mund të bëhen para fillimit zyrtar të fushatës. Këto shpeshherë përfshijnë përdorimin strategjik të paraqitjeve publike, vendimeve qeveritare ose mediave sociale për të ndërtuar mbështetje politike para kohe.

Një standard gazetaresk që kërkon që të gjitha partive dhe kandidatëve t’u jepet qasje dhe mbulim i drejtë dhe i balancuar. Ky parim mbështet paanshmërinë dhe besimin publik, por nuk do të thotë shmangie e shqyrtimit kritik. 

Një obligim ligjor në ligjin zgjedhor në Kosovë që parasheh që të paktën 30% të kandidatëve në listën e secilës parti të jenë gra dhe që çdo grup prej tre kandidatëve, duhet të përfshijë të paktën një kandidat të një gjinie tjetër. 

Njëzet ulëse në Kuvendin e Kosovës ndahen për komunitetet jo-shumicë — dhjetë për komunitin serb dhe dhjetë për minoritetet tjera etnike, siç janë komunitetet rom, ashkali, egjiptian, boshnjak, turk dhe goran.

Organizatat, shpesh nga shoqëria civile ose institucionet ndërkombëtare, që monitorojnë procesin zgjedhor për paanshmëri, transparencë dhe përputhje me standardet ligjore. Vlerësimet e tyre janë burime qenësore për mbulimin mediatik rreth integritetit të zgjedhjeve.

Një term që përshkruan sjelljen e mediave kur shumë gazetarë raportojnë për të njëjtat ngjarje në të njëjtën mënyrë, shpesh duke mos sjellur kënde të reja ose analizë të pavarur. Shmangia e kësaj tendence i ndihmon redaksisë suaj që të ofrojë mbulim mediatik më të veçantë dhe më të vlefshëm.

Diskutime të organizuara që përfshijnë kandidatë ose ekspertë gjatë fushatës. Formatet variojnë nga konfrontues (kandidatët debatojnë me njëri-tjetrin drejtpërdrejt) te të strukturuara (përgjigje me radhë ndaj pyetjeve të moderatorit). Moderimi i drejtë dhe përfshirja e zërave të ndryshëm janë thelbësore. 

Një pasqyrë e shkurtër, e hulumtuar e një zone votimi, përfshirë përbërjen demografike, bazën ekonomike, modelet e kaluara të votimit dhe çështjet kryesore lokale. Këto janë të dobishme për përmbajtje të përqendruara në një rajon të caktuar.

Kanalet tradicionale të medias si televizioni dhe radio, të cilat shpërndajnë përmbajtje te publiku përmes frekuencave ose kabllit. Në mbulimin zgjedhor, transmetuesit kanë obligime ligjore specifike, që lidhen me reklamimin politik, neutralitetin e raportimit dhe mbajtjen e ditarëve për KPM.

Entitetet e lajmeve digjitale që botojnë përmbajtje në faqe të internetit ose media sociale. Gjatë periudhave zgjedhore, ato operojnë kryesisht pa rregullim të drejtpërdrejtë, duke u kufizuar vetëm nga Ligji për Zgjedhjet e Përgjithshme. Megjithatë, zbatimi i këtij ligji dhe respektimi i standardeve profesionale të raportimit zgjedhor u lihet kryesisht në diskrecion të tyre në mungesë një mekanizmi rregullues.